Một điều hiển nhiên, ai cũng nhận thấy: Môn bóng đá đã ngày càng chinh phục thế giới. Ngay từ những kỳ Thế Vận Hội (Olympic) đầu tiên cách đây hơn một thế kỷ môn bóng đá đã có trong lịch trình thi đấu.
1 - Tính Phổ Thông Của Bóng Đá:
Một điều hiển nhiên, ai cũng nhận thấy: Môn bóng đá đã ngày càng chinh phục thế giới. Ngay từ những kỳ Thế Vận Hội (Olympic) đầu tiên cách đây hơn một thế kỷ môn bóng đá đã có trong lịch trình thi đấu (1). FIFA (tạm dịch Hiệp Hội Túc Cầu Thế Giới - Fédération Internationale de Football Association) được thành lập ngay từ 1904 tại Paris. Sau đó FIFA đã tổ chức giải bóng đá toàn cầu (World Cup) lần đầu tiên thành công vào năm 1930 tại Uruguay. Kể từ những ngày đầu của thế kỷ 20 cho đến nay, môn chơi bóng đá không ngừng phát triển. Hiện tại FIFA đã có 209 “quốc gia” hội viên (nhiều hơn Liên Hiệp Quốc với 196). Dựa vào thống kê của FIFA: “Global 2010 FIFA World Cup – South Africa”, trên thế giới có trên 265 triệu người chơi và hơn 3 tỉ người ủng hộ viên (fan) môn chơi này, hơn 715 triệu người coi trận chung kết 2010. Năm nay (2014) trận chung kết chắc chắn sẽ lôi cuốn được nhiều người theo dõi hơn nữa. Riêng tại Hoa Kỳ, trân tứ kết vừa qua đã thu hút được 5,58 triệu người coi (nếu kể cả đài Mễ - Univision – con số này lên trên 10 triệu), tăng 29% so với kỳ World Cup 2010 (với 4,34 triệu) (2). Người ta hay nêu ra 3 nguyên do chính đã giúp môn bóng đá trỡ thành phổ thông và ngày càng chinh phục thế giới:
- 1)Không đòi hỏi dụng cụ nhiều: Chỉ cần một trái banh, cột “goal” có thể tạo nên bởi vài cục đá, vài khúc cây, . . . Nên đá có giầy, nhưng nếu không có vẫn chơi được. Vì dụng cụ “tối cần và gần như đủ” chỉ là trái banh nên môn thể thao này có thể chơi được gần như mọi nơi, mọi lúc.
- 2)Luật chơi đơn giản và không thay đổi: Từ khi được sáng tạo, luật chơi của bóng đá vẫn chỉ có vài điều: Không dùng tay, không xuống liệt vị (dưới hàng phòng thủ đối phương). Cũng có vài luật lệ liên quan đến thẻ đỏ (cố tình chơi xấu), hay thiếu an toàn (thẻ vàng), nhưng nói chung sau cả thế kỷ, luật lệ bóng đá vẫn vậy, không cần “cập nhật” như nhiều bộ môn khá
- 3)Ai cũng có thể tham dự vào môn chơi: Không phân biệt tuổi tác, trình độ (hay kỹ thuật chơi), thể lực, giới tính. Cũng không phải chĩ có “FIFA Nam” mới thu hút được sự yêu thích của thế giới, “FIFA Nữ” cũng đã có 129 quốc gia hội viên với World Cup được tổ chức lần đầu tại Trung Hoa năm 1991. Đặc biệt trong môn bóng đá những người có thể chất bình thường (không cần qúa cao lớn, mạnh khỏe) cũng có thể trở thành những người chơi hay ngoại hạnh. Những tên tuổi lẫy lừng như Messi, Maradona, Romario đều không cao hơn thước bảy. Những người khác như Neymar, Rooney, Robben (Arjen), . . cũng chỉ trên thước bảy một chút.
2 – Vài Ý Nghĩ Triết Học Trong Bóng Đá:
Có những người đã so sánh trận đá bóng như cuộc sống của mỗi con người. Đời sống mỗi người luôn có những bất ngờ, không mấy ai tiên liệu được hết những khúc rẽ hay kết cuộc của đời mình. Cũng như trong giải bóng đá World Cup 2014, không ai ngờ những quốc gia có đội bóng mạnh như Tây-Ban-Nha, Bồ-Đào-Nha, Ý, Anh đã bị loại ngay từ vòng đầu. Càng bất ngờ hơn khi trong vòng bán kết đội Đức đã hạ đội chủ nhà Brazil với tỉ số kỷ lục 7-1. Sân bóng là môi trường con người sống và làm việc. Trái bóng là cuộc đời của mỗi người. Ai cũng chỉ có một cuộc đời, một thời gian để sống. Ai biết vận dụng tốt những gì mình có, sẽ làm cho mình có một cuộc sống bình an, hạnh phúc và có nhiều thành công.
Một nhà tu hành Thiên Chúa Giáo từng đưa ra nhận xét: “Cầu thủ là mỗi người sống ở trần gian này. Họ phải học hỏi và luyện tập để làm việc cũng như làm cho mình nên người tốt, nên người công chính, nên người thánh thiện. Họ phải học để có kiến thức, có khôn ngoan. Đó là những chiến thuật và kỹ thuật để làm việc và sống. Họ phải biết đón nhận tất cả những gì xảy ra trong đời; họ phải dắt bóng, biết dùng những gì mình có, những khả năng mình có. Họ biết truyền bóng nghĩa là biết làm và sống với người khác. Họ biết sút bóng là biết chớp những thời cơ và dứt điểm. Sút ra ngoài là làm những việc xấu hay không có giá trị. Sút vô khung thành là làm những việc tốt và có giá trị. Họ ghi bàn là ghi được điểm, ghi công cho cuộc đời của họ và ghi được tên của họ ở trên trời”. (3)
3 – Và Vài Ý Nghĩ Liên Quan Đến Thần Học
Nếu năm 1966 ca sĩ nhạc rock John Lemon đã dám tuyên bố: “The Beatles is more popular than God”, vào thời điểm này một “tín đồ” ngạo mạn của bóng đá khi thấy bộ môn này có hơn 3 tỉ người ủng hộ cũng có thể nói: “Bóng đá nổi tiếng và được yêu chuộng hơn . . Thượng Đế”. Phải nghe những tiếng reo hò như sấm động trong các cầu trường, phải nhìn những giọt nước mắt lã chã trên má người lớn, trẻ con mới thấy người ta đã say mê bộ môn này đến mức nào. Phải chăng bóng đá đã vượt lên trên phạm vi giải trí để trở thành một tôn giáo?
Theo linh mục Nguyễn Ngọc Long (4), những người hâm mộ bóng đá đội banh thành phố Dortmund (Đức), khi đến cầu trường xem thi đấu họ hát vang một bài ca trong đó có câu: “Leuchte auf, zeige mir den Weg. Ich hege mit Dir, Borussia. - Hãy soi chỉ đường cho tôi. Tôi cùng đi với bạn, hỡi đội banh Borussia?.”. Trong khi đội FC Liverpool (Anh) được chào đón bằng bài hát có những lời: “. . You will never walk alone - Bạn sẽ chẳng đi một mình đâu.”. Lời của những bài hát này tương tự như những câu trong Kinh Thánh (Thiên Chúa Giáo - sách Tiên Tri Isaia, chương 43, 2).
Khi nhìn những cầu thủ trước trận đấu hay sau khi ghi được bàn thắng thường ra dấu cầu nguyện hay tạ ơn Thượng Đế, người ta tự hỏi điều đó có ích lợi gì không? Thượng Đế dĩ nhiên công minh không thể giúp đội này mà bỏ đội kia. Hay khi danh thủ Maradona của Argentina trong mùa W.C. 1986 đã dùng tay gạt banh vào lưới đội Anh và tuyên bố (nửa đùa nửa thật): Nhờ bàn tay của Chúa “Un poco con la cabeza de Maradona y otro poco con la mano de Dios" ("A little with the head of Maradona and a little with the hand of God"), nhưng Chúa nào mà làm vậy! Thực ra không hề có “trái làm bàn bằng bàn tay Chúa” theo lối gọi của báo chí, chỉ có sự thiếu xót của trọng tài không thấy tay Maradona đã đụng banh. Và khi một cầu thủ cầu nguyện hay tạ ơn với “Trời”, người đó không xin cho được thắng hay tạ ơn vì đã giúp làm bàn, người này chỉ cầu nguyện và tạ ơn vì Thiên Chúa đã cho họ sức khỏe, tài năng, lòng kiên trì, tinh thần đồng đội, . .
Từ nguyên thủy con người đã có những ước vọng được no đủ và vui chơi. Đức Hồng Y Joseph Ratzinger, bây giờ là Đức Giáo Hoàng nghỉ hưu Benedicto XVI., đã có suy tư về khía cạnh này: “ . . Ðưa mắt nhìn ngược trở về thời Roma xa xưa, chúng ta có thể tìm ra câu trả lời, tiếng la hét đòi cơm bánh và môn chơi (Panem et circenses ) biểu hiện của khát vọng về một đời sống thiên đàng hạnh phúc, về một đời sống no đủ không có cực nhọc vất vả, và tự do được thỏa mãn tràn đầy. Ðiều này ẩn chứa trong môn chơi: trong hành động hoàn toàn tự do, không có đích điểm, không có sự bó buộc, nhưng có cố gắng về sức lực và được thi hành trọn vẹn . . Trong ý nghĩa này môn chơi (bóng đá) cũng là một thể loại thử tìm về trở về nhà, nơi là thiên đàng hạnh phúc: bước thoát ra khỏi đời sống hằng ngày bị trói buộc do những ràng buộc căng thẳng vất vả, và lo liệu cho đời sống căng thẳng có tự do những gì không bắt buộc và dẫn dưa đưa đến sự tốt đẹp”.(5)
4 - Giá Trị Đích Thực Của Bóng Đá: Niềm Mơ Ước
Thực ra ngoài tác dụng giải trí, gía trị cao qúi nhất của hiện tượng bóng đá là niềm mơ ước đến một thế giới loài người: Bình đẳng, tự do, nhân ái.
- Bình đẳng: Khi ra sân đấu, mọi đội banh và cầu thủ đều bình đẳng, không còn khoảng cách giữa văn minh, tiến bộ, giầu mạnh như Mỹ hay nhỏ bé, nghèo nàn, chậm tiến như Ghana (nước đã loại Mỹ trong hai kỳ W.C. trước). Các cầu thủ đến từ đâu không quan trọng, miễn là người đó chơi xuất sắc, không ai thắc mắc người đó tư bản hay cộng sản, dân chủ hay độc tài, theo Hồi giáo hay Do Thái giáo, . .
- Tự do: Ngoài vài giao ước đã được mọi người tôn trọng (như không dùng tay, không liệt vị), các cầu thủ được hoàn toàn tự do với trái banh (cuộc đời) mình. Người đó có thể tấn công hay phòng thủ, đưa banh ngang hay dọc, . . Những hành động của vận động viên hoàn toàn tùy thuộc vào sự xét đoán cũa người này sao cho có lợi nhất cho đội banh. Không có luật lệ nào bắt người này chỉ được đá tới không được đá ngang, chuyền banh chứ không được lừa banh, v. v. . .
- Nhân ái: Ngoài những cái bắt tay hữu nghị trước và sau trận đấu, hình như không có môn thể thao nào có tục lệ trao đổi áo cho nhau sau khi giao đấu. một hình ảnh qúa đẹp như muốn nói lên: “Chúng ta đã qua kỳ thi đấu, thắng hay bại chúng tôi đều qúi trọng bạn, chúng ta đã có những giây phút đáng ghi nhớ, tôi trao đổi áo cho bạn để đánh dấu kỷ niệm đẹp này.”. Một hình ảnh thường thấy khi một cầu thủ bị thương, đội nào có banh cũng đá ra ngoài để tạm ngưng trận đấu, cho đến khi cầu thủ bị thương có thể tự đứng dậy hay được mang ra khỏi hiện trường. Hành động này nói lên tính cao thượng và nhân ái: Không lợi dụng khi địch thủ bị tai nạn mà lấn lướt.
Qua phong trào đang ngày càng phát triển của bóng đá, mọi người đều có chung một niềm mơ: Cũng như trong những cuộc tranh tài của bóng đá, mọi người sẽ được bình đẳng, không còn những kỳ thị sắc tộc, mầu da, tôn giáo, chính kiến. Mọi người sẽ được làm chủ vận mạng đời mình, không ai còn bị bắt buộc phải tuân theo những chính sách bất công của những nhà cầm quyền độc đoán. Nhân loại sẽ sống trong nhân ái an hoà, yêu thương bác ái. Được như vậy, thiên đường sẽ xuất hiện trên trần thế.
Phạm Mạnh Tuấn
Những ngày cuối World Cup 2014
_________________________________
- (1)Nhiều người còn tranh cãi về sự có mặt của bóng đá trong Thế Vận Hội đầu tiên năm 1896, nhưng không ai chối cãi về sự có mặt của nó trong những kỳ Thế Vận kế tiếp vào năm 1900 và 1904.
- (2)Theo “Bloomberg News & Report” ngày 07/07/2014.
- “Cuộc đời và bóng đá” -
- (4)“Hiện Tượng Bóng Đá” - Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long - Mùa World Cup 2014
(Hồng Y Joseph Ratzinger, bài nói chuyện trên hệ thống truyền thanh về bóng đá, năm 1978 )
Những bản nhạc được FIFA công nhận như nhạc biểu hiệu của World Cup
World Cup - 2010 – South Africa
Waka Waka (This Time for Africa)
http://www.youtube.com/watch?v=pRpeEdMmmQ0
World Cup - 2014 – Brazil
Nữ ca sĩ Shakira người Colombia sẽ biểu dìễn bản LaLaLa tại lễ bế mạc World Cup 2014 vào ngày 13-7 trên SVĐ Maracana ở Rio de Janeiro.
http://safeshare.tv/w/BioFNIQKEc
Nữ ca sĩ Shakira sẽ biểu diễn tại lễ bế mạc World Cup vào ngày 13-7-2014
World Cup 2014 – Brazil - La La La
http://www.youtube.com/watch?v=7-7knsP2n5w
La la la la la
I dare you
Feel how the planet’s
Become one
Beats like a drum
To the same rhythm
Hear the whistle
Kick the ball
The entire world
Soars like an eagle
In Rio we play
Like we dance
Only today
There’s no tomorrow
Leave all behind
In this place
There’s no space
For fear or sorrow
Is it true that you want it
Then act like you mean it
With everyone watching
It’s truth or dare can you feel it
La la la la la
I dare you
You have arrived
It’s the place
No more doubts
The time is coming
Feel how the planet’s
Become one
Like a drum
Destiny’s calling
German, Colombians
Spanish and French
Off the bench
You gotta own it
Down here we play
Like we dance
It’s Brazil
And now you know it
Is it true that you want it
Then act like you mean it
With everyone watching
It’s truth or dare can you feel it
La la la la la
I dare you
World Cup 2014 - We Are One (Ole Ola)
http://www.youtube.com/watch?v=VGs5dhXeEqg
Put your flags up in the sky (put them in the sky)
And wave them side to side (side to side)
Show the world where you're from
(show them where you're from)
Show the world we are one (one love, life)
Ole ole ole ola
Ole ole ole ola
Ole ole ole ola
Ole ole ole ola
When the going gets tough
The tough get going
One love, one life, one world, one fight
Whole world, one night, one place, Brazil
Everybody put your flags in the sky and do what you feel
It's your world, my world, our world today
And we invite the whole world, whole world to play
It's your world, my world, our world today
And we invite the whole world, whole world to play
Es mi mundo, tu mundo, el mundo de nosotros
Invitamos a todo el mundo a jugar con nosotros
Put your flags up in the sky (put them in the sky)
And wave them side to side (side to side)
Show the world where you're from
(show them where you're from)
Show the world we are one (one love, life)
Ole ole ole ola
Ole ole ole ola
Ole ole ole ola
Ole ole ole ola
