Khởi sự mùa trồng hoa Tết

Nông dân vùng ĐBSCL với vườn hoa tết. AFP photo

Mùa vừa sang thu, những người trồng hoa đón tết bắt đầu vụ mùa mới với không biết bao nhiêu thao thức và hy vọng, thao thức vì gió mưa, vì chớp bể mưa nguồn, hy vọng vì dù sao người trồng hoa cũng có quyền tin rằng sau bao tháng dài cặm cụi với gió mưa, cặm cụi với bột đất, phân chuồng và chong mắt nhìn những cành hoa bé li ti phát triển từng giây từng phút thành cây rồi đơm nụ, trổ bông… Một cái Tết ấm áp sẽ đến, bão gió sẽ qua. Nhưng đó chỉ là hy vọng, người trồng hoa vẫn khổ trăm bề.

Công nghệ trồng hoa

Một người trồng hoa tên Tú ở quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng, chia sẻ: “Thành phố Đà Nẵng có những làng hoa từ rất sớm, từ những năm 1940, thời Pháp. Bẵng đi một thời gian dài, từ năm 1975-1984, thời gian này người ta tập trung sản xuất chứ không có trồng hoa. Trước năm 1975 người ta trồng hoa không đồng loạt như sau 1975, họ trồng rất ít, những gia đình nhỏ họ trồng để bán Tết.”

Vốn là người trồng hoa lâu năm, từ thời Đà Nẵng còn nghèo khổ, Cẩm Lệ còn là một huyện ngoại ô Đà Nẵng chứ chưa phải là một quận nội thành như bây giờ, chứng kiến nhiều thay đổi, thăng trầm của thành phố này gần bốn mươi năm, ông Tú cho rằng việc trồng hoa Tết ở Đà Nẵng chỉ thật sự phát triển và bùng phát vô tội vạ chừng mười năm trở lại đây. Chứ những năm trước thì hiếm ai trồng hoa Tết.

Và sự phát triển đến độ bùng phát nghề trồng hoa Tết vô hình trung đã đẩy người nông dân từ chỗ trồng hoa kiếm thêm thu nhập ngày Tết với nhịp điệu, tiết tấu nhà nông rất ư thanh thản, nhẹ nhàng và thấm đượm tình người tình đất sang chỗ loay hoay với cơm áo gạo tiền sau khi đã đầu tư quá nhiều vào vườn hoa Tết và càng về sau, sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường hoa Tết đã khiến không ít nông dân trở nên vô cảm, lạnh lùng.

Sở dĩ nói người nông dân trồng hoa ngày càng trở nên vô cảm, lạnh lùng bởi vì thay vì trước đây, phương pháp chăm bón hoàn toàn thủ công luôn làm cho người trồng hoa sống với cây hoa, chiêm nghiệm đời sống của cây hoa, còn hiện tại, phương pháp kích thích cây sinh trưởng và trổ hoa bằng chất hóa học đã khiến cho người nông dân làm theo quán tính và công thức, chính vì thế, tâm hồn của người trồng hoa cũng như nét đẹp của cây hoa bị mất dần mà thay vào đó là một kiểu đẹp cộng đồng, na ná nhau và có giá tiền ngang nhau khi bày bán.

Phần nữa, bởi mặt bằng để trồng hoa cũng như tiêu thụ hoa ngày càng đắt đỏ, những làng hoa trước đây bị xóa mất dấu để xây dựng công trình và người trồng hoa lại phải thuê đất của công trình để trồng hoa nên vấn đề duy trì nghề trồng hoa cũng hết sức nan giải bởi vì hiện tại bất động sản rớt giá nên người trồng hoa còn có những công trình đắp mền để thuê khoảng trống mà trồng, nếu những công trình này tiếp tục thi công thì những nông dân buộc phải chuyển địa điểm thuê hoặc chuyển nghề.

Việc đấu giá để thuê từng lô bán hoa trong dịp tết ở những điểm đông người cũng là một phần nguyên nhân dẫn đến người nông dân trở nên loay hoay và cuống cuồng trong vòng xoáy thị trường, mất hẳn vẻ ung dung, tự tại và nét thật thà cố hữu của người nông dân bấy lâu nay. Đơn cử một ví dụ, ông Tú nói rằng mặc dù chỉ mới bắt đầu khai canh, vỡ đất để đợi đất ải mới trồng nhưng thay vì chăm chú vào mảnh đất, ông lại tập trung theo dõi, nghiên cứu thử năm nay các nông dân khác trồng hoa gì và thị trường năm nay sẽ ra sao, ông không còn vô tư và yêu thiên nhiên, cây cỏ khi trồng hoa như trước đây nữa.

Thời tiết ngày càng xấu đi

Một người trồng hoa Tết khác tên Khánh, chia sẻ: “Hoa vạn thọ và cây hoa thược dược là hai loại hoa vẫn còn tồn tại tới giờ. Thì mình thấy là hai loại hoa này không được chăm sóc kỹ, nó không ra được những cái hoa đẹp như hoa của những năm trước 1975. Vì khi người ta trồng, giống như có như một sự tương tác giữa sinh vật và con người, cái hoa nó sẽ nở đẹp khi nó cảm nhận tâm hồn con người đẹp và nó sẽ nở không đẹp khi tâm hồn người trồng không đẹp. Cho dẫu bây giờ về mặt hỗ trợ kỹ thuật, phân bón thì hơn hẳn ngày xưa nhưng khi nhìn cái hoa nó nở thì mình thấy cánh hoa nó vô hồn, nó không có sự khiêm tốn, cũng chẳng có vẻ đẹp nào chân chính cả mà vẻ đẹp bây giờ nó có khi quá rực rỡ mà có khi quá hạn hẹp, nó không đẹp như hoa trước năm 1975.”

Theo ông Khánh vấn đề thời tiết ngày càng xấu đi sẽ khiến cho nông dân nói chung và người trồng hoa nói riêng ngày càng khó khăn hơn. Và vấn đề thời tiết ở đây nên hiểu theo nghĩa đen và nghĩa bóng. Nghĩa đen chỉ thời tiết của thiên nhiên và nghĩa bóng ám chỉ thời tiết chính trị, tình hình đất nước, con người.

Nếu như trước đây, người trồng hoa canh ngày tháng để cơi đọt, tức là cắt ngọn cho các loại hoa như cúc, thược dược, hoa hồng, để cắt tỉa của và rễ như thủy tiên, hoa li hoặc những cây hoa cần lặt lá như hoa mai, đào theo đúng lịch trình sinh trưởng của cây thì hiện tại, việc này hết sức phức tạp bởi thời tiết mưa nắng thất thường, bão đến sớm hơn so với mọi năm và trời có thể rét đậm vào lúc hoa cần nắng ấm nhiều nhất.

Thời tiết chính trị cũng làm ảnh hưởng đến người nông dân và người trồng hoa không kém, một sinh quyển chính trị trong sạch sẽ rất có lợi cho người làm nông nghiệp, mọi chính sách nông nghiệp không bị cắt xén, mức thuế dịch vụ nông nghiệp sẽ được giảm, và đặc biệt là tiền bỏ ra để mua phân bón, thuê đất, thuê mặt bằng sẽ giảm thiểu đáng kể.

Trong khi đó, sự sách nhiễu của những quan chức có thanh thế trong bộ máy nhà nước luôn là nguyên nhân dẫn đến mọi khoản thu của nhà nước gay gắt và tàn nhẫn hơn.

Chính sự gay gắt, tàn nhẫn này dẫn đến chỗ đồng tiền của người nông dân trở nên teo tóp vì rớt giá và làm khó kiếm hơn. Ông Khánh nói rằng sau hơn mười năm trồng hoa, tuy trước đây làm ăn khó khăn, đời sống vật chất thiếu thốn nhưng ông lại thấy yên tâm hơn bây giờ. Bởi trước đây tuy nghèo khổ nhưng lại ít lo trộm cắp và lòng người cũng cởi mở, thân thiện hơn, còn bây giờ, tuy là đang sống giữa thành phố thuộc hạng nhất nhì Việt Nam nhưng ông lại luôn thấy thấp thỏm lo sợ, không biết ngày nào trộm sẽ ghé nhà.

Nếu như ngày trước trộm chỉ khoắng vài ba chậu thì bây giờ chúng có thể đánh thuốc mê và dùng xe tải chở cả vườn hoa, qua mặt cả công an dân phòng, ngang nhiên giống như đang di chuyển hoa giùm cho chủ vậy. Và một khi phải sống quá lâu trong nỗi lo, tâm hồn con người cũng trở nên trống rỗng như chính nhưng chậu hoa ngày Tết của họ trồng ra vậy, có vẻ đẹp rất cộng đồng và na ná với nhau, tạm gọi đó là đẹp xã hội chủ nghĩa.

Tết vẫn còn xa lắm, nhưng nỗi lo về Tết thì đang tràn ngập tâm hồn người nhà nông.

• < Trang trước
• Trang sau >